Ruimtelijke ordening
De Wet ruimtelijke ordening geeft gemeenten een tweetal belangrijke instrumenten om het gemeentelijk ruimtelijk beleid te regelen, de structuurvisie en het bestemmingsplan.

Structuurvisies
De gemeente Terneuzen heeft voor het grondgebied van de gemeente de Structuurvisie Terneuzen 2025 opgesteld. In de gemeente Terneuzen zijn voor de deelgebieden Kanaalzone, binnenstad en Axelsedam gebiedsvisies opgesteld.
Goede detailhandelsvoorzieningen zijn van groot belang voor de beleving en leefbaarheid van de Terneuzense binnenstad. De gemeentelijke visie op de (ontwikkeling van de) detailhandel is verwoord in de Detailhandelsvisie Terneuzen.

Bestemmingsplannen
In een bestemmingsplan regelt de gemeente het toegestane gebruik van grond en wat er op die grond gebouwd mag worden. Een bestemmingsplan faciliteert het gebruik en de bebouwing die past binnen de opgestelde structuurvisie. De gemeente Terneuzen beschikt over een actueel bestemmingsplannenbestand. Actualisering van dit bestand, waarbij de gemeente initiatiefnemer is, is een doorlopend proces. Daarnaast stelt de gemeente bestemmingsplannen op waarbij een marktpartij initiatiefnemer is. De projecten waarmee marktpartijen de gemeente benaderen kaderen wij binnen bovengenoemde visies. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het project Lievenspolder (herstructurering vanuit de Structuurvisie Terneuzen 2025) en Kennedylaan (ontwikkeling Axelsedam).       

Nieuwe Omgevingswet
Al geruime tijd wordt op landelijk niveau gewerkt aan de invoering van de Omgevingswet (wetsvoorstel ingediend 2014). De Omgevingswet integreert zo’n 26 wetten op het gebied van de fysieke leefomgeving. Hieronder vallen onderwerpen als: bouwen, milieu, waterbeheer, ruimtelijke ordening, monumentenzorg en natuur. Met de Omgevingswet wil de overheid het wettelijk systeem ‘eenvoudig beter’ maken.

Met de nieuwe Omgevingswet wil het kabinet:

• de verschillende plannen voor ruimtelijke ordening, milieu en natuur beter op elkaar afstemmen;
• duurzame projecten (zoals windmolenparken) stimuleren;
• gemeenten, provincies en waterschappen meer ruimte geven. Zo kunnen zij hun omgevingsbeleid afstemmen op hun eigen behoeften en doelstellingen.

Verder biedt de wet meer ruimte voor particuliere ideeën. Dit komt doordat er meer algemene regels gelden in plaats van gedetailleerde vergunningen. De houding bij het beoordelen van plannen is ja, mits in plaats van nee, tenzij. Zo ontstaat ruimte voor bijvoorbeeld bedrijven en organisaties om met ideeën te komen. De invoering van de Omgevingswet is erg complex. De inwerkingtreding, die voorzien was voor 2018, is nu voorlopig uitgesteld naar 2020.
Naast een nieuwe, meer flexibele/uitnodigende manier van bestemmen vergt de nieuwe Omgevingswet ook een nieuwe manier van werken. Meer dan voorheen zal het product, zijnde een Omgevingsvisie of Omgevingsplan, in samenspraak c.q. co-creatie met de samenleving tot stand moeten komen. Wij sorteren al voor op deze nieuwe manier van bestemmen alsmede op de nieuwe werkwijze.
Voor de kern Axel is gestart met een pilot voor een meer flexibele manier van bestemmen. Ook voor de nieuwe werkwijze zijn wij al gestart met een aantal pilots. Voor de Kanaalzone wordt een bestemmingsplan Kanaalzone Plus opgesteld. Voor de kern Sas van Gent is een aanvang gemaakt met het opstellen van een omgevingsvisie op basis van de Omgevingswet.

Gebiedsvisie Zeeuws-Vlaamse Kanaalzone (2009)
Provincie Zeeland, Zeeland Seaports en de gemeente komen twee keer per jaar bij elkaar om de voortgang te bespreken van projecten en initiatieven die spelen in de Kanaalzone. De gebiedsvisie met daaraan verbonden het uitvoeringsprogramma dient hiervoor als basis. In het uitvoeringsprogramma zijn ambities neergeschreven op het gebied van projecten voor ruimtelijke en economische ontwikkeling, kwaliteit van werk- en leefomgeving en regionale samenwerking, alsmede gebiedsmarketing.

Masterplan Axelsedam
Dit plan blijft nog onverminderd van kracht totdat alle gebieden zijn getransformeerd volgens de uitgangspunten van dit beleidsdocument. Het plan Kennedylaan West wordt in 2018 gerealiseerd. Voor de Beurtvaartkade bestaat de verwachting dat er met een ontwikkelaar contracten worden gesloten voor een geschikte invulling van dit gebied. In 2018 komt er een  bestemmingsplan. Wij gaan er vanuit dat de werkzaamheden aan de Kop van de Noordstraat kunnen beginnen. In het bestemmingsplan wordt de invulling van de Axelsedam duidelijk. Dit tussengebied moet niet alleen meer kwaliteit krijgen, maar heeft ook ambitie nodig. Het moet de winkelgebieden met elkaar verbinden.

Onderzoek spoor Kanaalzone Gent-Terneuzen
Het gaat om verbetering van de spoorinfrastructuur in en tussen de havengebieden langs de oostkant van het Kanaal van Gent naar Terneuzen. Er is Europese subsidie (50% van de totaalkosten) ontvangen voor onderzoek naar de risicogevoeligheid van het spoor in de regio en de spoorcapaciteit die in de toekomst nodig zal zijn. De gemeente draagt gedurende vier jaren vanaf 2017 bij voor de ontwikkeling van de Kanaalzone. Het onderzoek neemt drie jaren in beslag nemen.